متنوع ترین نوع نخ، نخ های فانتزی میباشند. در این نوشته سعی گردیده تا دسته بندی نسبتا جامعی از این نوع نخ ارائه گردد تا ضمن آشنایی بیشتر، امکان سفارش داخلی و خارجی آنها راحت تر و دقیقتر گردد، به این منظور بیشتر از اسامی بین المللی استفاده شده است.
نخ های فانتزی تعریف دقیقی ندارند و میتوان هزاران نوع نخ فانتزی تولید نمود، شاید بتوان هر نخ غیرعادی و متفاوت با نخهای معمول که ظاهر ویژه ای دارد را نخ فانتزی نامید.
دسته بندی نخ های فانتزی
- تک لا و تک جزیی
- چندلا
- بافته شده
- سایر نخهای فانتزی
تک لا و تک جزیی
- نخ اسلاب
توسط دستگاه های ریسندگی رینگ، اپن اند تولید میگردند
- نخ کرپ تکسچره یا snow yarn
توسط دستگاه تابندگی که مجهز به واحد تکسچرایزینگ است تولید میگردد
- نخهای تکسچره فانتزی
- نخ اینجکشن
- نخ ملانژ
- رنگرزی خاص مانند رنگین کمانی
- نخهای کلفت و نازک Thin thick denier yarn
نخهای چندلا
- نخ های چند لای تابدار
این نخها توسط دستگاه های هالو اسپیندل، تابندگی و تابندگی فانتزی تولید میگردند.
- نخ شانل
- نخ پومپوم : جدیدترین مورد افزوده شده به گروه نخهای شنل، توسعه نخ شنل متناوب است که اغلب به عنوان نخ “پومپوم” یا “مارشملو” نامیده می شود. این نخ بخش هایی از نخ شنل را با نخ دولای ساده جایگزین می کند و بازار بافتنی دستی را هدف قرار می دهد.
- نخ های چند لای اینترلیس
این نخ ها توسط دستگاه های اینترلیسینگ و تابندگی تولید میگردند.
- نخ کاتیونیک پلی استر
این نخها توسط دستگاه های تکسچرایزینگ، تابندگی و تکسچره هوا تولید میگردند.
- نخ های ملانژ ایرتکسچره
نخ بافته شده
- حلقوی تاری مانند شکوفه Crochet machines
- حلقوی پودی مانند بند کفشی و یوموش
- نخ نواری
- Eyelash – Feather Yarn
- قیطان
سایر نخ های فانتزی
روشهای بیشماردیگری در تولید نخ های فانتزی بکار گرفته میشوند که تعدادی از آنها معرفی میگردند.
- kdk یا knit de knit yarns
- موهر خار خورده
- فلزی
از میان گروه نخهای ذکر شده نخ های چندلای چند جزئی بیشترین تنوع را داشته و به تفضیل معرفی میگردند. این نخها معمولا از سه یا چهار نخ تشکیل شده اند که عبارتند از نخ زمینه یا نخ مغزی، نخ افکت و نخ بیندر یا تثبیت کننده.
این نخها معمولا تابدار هستند ولی تاب برای استحکام استفاده نمیشود بلکه برای ایجاد افکت بکار گرفته میشود.این نخها معمولا با هزینه پایینی طرح ایجاد نموده و طرح های ایجاد شده معمولا دائمی هستند.
نخهای باز و حجیم باعث کاهش چروک پذیری پارچه میشوند ولی همچنین باعث اسفنجی شدن پارچه و مشکلات در دوزندگی میشوند.
استحکام و طول عمر پارچه های بافته شده بستگی به سایز افکتها، میزان درگیری و سفتی در نخ و همچنین نوع بافت و فلوت بافت دارد
نخ Marl
ساده‌ترین افکت‌های فانتزی، نخ Marl ، نخی است که در آن دو نخ با تعداد و تاب یکسان، اما رنگ‌ها یا بافت‌های متفاوت، به هم تابیده میشوند تا یک نخ متعادل را تشکیل دهند. نمودار نخ در شکل زیر هم تناوب رنگ‌ها را که اثر اولیه نخ مارن است و هم ساختار ساده را که همان نخهای تابیده شده معمولی است به وضوح نشان می‌دهد.
نخ Spiral
نوعی نخ که یک جزء به شکل مارپیچ به دور یک نخ صاف پیچیده میشود. شکل زیر ساختار اصلی را نشان می‌دهد که میتوان آن را نسبتاً ساده روی یک فریم دوبل یا در ماشین رینگ تولید کرد. نام دیگر این نخ corkscrew است.
نخ Gimp
نوعی نخ که از یک هسته پیچ خورده تشکیل شده است که یک نخ افکت به دور آن پیچیده شده تا برآمدگی های موجی روی سطح آن ایجاد کند.
از آنجایی که برای اطمینان از پایداری سازه به یک نخ بیندر یا تثبیت کننده نیاز است، نخ در دو مرحله تولید می شود. ابتدا، دو نخ با ضخامت بسیار متفاوت، به هم تابیده و در مرحله دوم با نخ دیگری در جهت عکس تابداده میشود . فرآیند تاب معکوس بیشتر پیچ و تاب وارد شده در فرآیند اول را حذف می کند. این حذف پیچ و تاب است که با طولانی تر کردن نخ های افکت از طول واقعی نخ تکمیل شده، اشکال مواج ایجاد می کند.
نخ Diamond
نوعی نخ که با دولا نمودن یک نخ ضخیم ، تابندگی با نخ یا رشته ای با رنگ متضاد با استفاده از تاب S و تابندگی آن با نخ ظریف مشابه با استفاده از تاب Z تولید می شود. نخ های چندلا شده یا “کابلی” ممکن است با گسترش و تغییر این تکنیک ساخته شوند و طیف وسیعی از اثرات را ایجاد کنند.
واضح است که یک نخ الماس واقعی مقداری فشردگی روی نخ ضخیم بواسطه تاب نخ های نازک ایجاد میگردد، اثری که برای وضوح در شکل ارائه نشده است.
نخ Boucle
مشخصه این نوع نخ ها حلقه های محکمی هستند که از بدنه نخ در فواصل زمانی تقریباً منظم بیرون می زند، همانطور که در زیر نشان داده شده است برخی از این نخ ها با جت هوا ساخته می شوند، اما بیشتر آنها از ساختار سه لایه هستند. سه جزء نخ عبارتند از هسته، افکت و بیندر. نخ افکت حلقه‌ها را دور یک هسته یا نخ پایه پیچیده می‌کند و سپس لایه سوم یا بیندر روی لایه افکت پیچیده میشود تا حلقه‌ها را در جای خود نگه دارد. تک تک لایه ها می توانند نخ های رشته ای یا تابیده باشند. ویژگی های این نخ ها تاثیر طراحی نهایی را تعیین می کند.
هسته به‌عنوان یک میله منفرد نشان داده شده است، نه به‌عنوان دو نخ که در کنار هم و اطراف نخ افکت پیچیده شده‌اند، همانطور که در واقعیت چنین است. این هسته اختصاصی است که بوکله را از نخ گیمپ متمایز می کند زیرا ظاهر سطحی آنها مشابه است.
نخ Loop
یک نخ حلقه دارای یک هسته است که نخ افکتی به دور آن پیچیده شده و بیش از حد تغذیه می شود تا یک برآمدگی تقریبا دایره ای روی سطح آن ایجاد شود. شکل زیر ساختار یک نخ حلقه را نشان می دهد که در این مورد با نشان دادن هسته به صورت دو میله مستقیم تا حدودی ساده شده است. در واقع، هسته برای یک نخ حلقه همیشه از دو نخ به هم پیچیده تشکیل شده است، که می تواند نخ افکت را به دام بیندازد.
به عنوان یک قاعده کلی، چهار نخ در ساخت نقش دارند که دو نخ آن هسته یا نخ های زمینه را تشکیل می دهند. نخ یا نخ های افکت با تغذیه بیش از حد حدود 200 درصد یا بیشتر تشکیل می شوند. مهم است که اینها از نوع صحیح و کیفیت خوب باشند: نخ یکنواخت، کم پیچ و تاب، کشسان و انعطاف پذیر مورد نیاز است.
نخ افکت به طور کامل توسط نخ زمینه به دام نمی افتد و بنابراین به یک بیندر نیاز است. اندازه حلقه ها ممکن است تحت تأثیر سطح تغذیه بیش از حد، فضای شیار روی غلتک ها، کشش چرخش، یا سطح پیچش نخ افکت باشد.
نخ Snarl
مانند نخ حلقه، دارای یک هسته تابیده است، اگرچه، مجدداً برای سادگی، هسته به صورت دو میله موازی در شکل نشان داده شده است.
نخ اسنارل( پاملخی ) نخی است که از نخهای افکت خارج شده از هسته تولید میگردند. این نخ با روشی مشابه با نخ حلقه تولید می شود، اما از نخی پر جنب و جوش و با تاب بالا و درجه تغذیه بیش از حد به عنوان نخ افکت استفاده می کند.
اندازه و فرکانس مورد نیاز پاملخی ها را می توان با کنترل دقیق جزئیات تغذیه بیش از حد و کشش ریسندگی و سطح پیچش در نخ افکت به دست آورد.
نخ Knop
نوعی نخ گره نخی است که شامل دسته های برجسته از یک یا چند رشته تشکیل دهنده آن است که در فواصل منظم یا نامنظم در طول آن چیده شده اند.
معمولاً با استفاده از دستگاهی تولید می شود که دارای دو جفت غلتک است که هر جفت قادر به کار مستقل هستند. این باعث می شود تا نخ های پایه به طور متناوب تغذیه شوند، در حالی که نخ های افکت به طور مداوم تغذیه می شوند.
نخ Fascinated
در ساخت این نخ هسته ای از الیاف موازی استفاده میشود که توسط الیاف لفاف به هم متصل شده اند . نخهای تولید شده تحت روش هالو اسپیندل نیز قابل تولید است، زیرا نخ بیندر بر روی هسته‌ای بدون تاب از الیاف موازی پیچیده میشود.
نخ Covered
نوعی نخ های روکش دار دارای نخ هسته ای هستند که به طور کامل توسط الیاف یا نخ دیگری پوشیده شده است. هسته ممکن است یک نخ الاستومری مانند لاستیک یا اسپندکس یا نخ هایی مانند پلی استر یا نایلون باشد. نخ های روکش دار ممکن است دارای یک پوشش یا دوپوش باشند. پوشش دوم معمولاً در جهت مخالف پوشش اول پیچ خورده است.
این نخها سبک‌تر، انعطاف‌پذیرتر و مقرون به صرفه‌تر از نخهای دوپوش هستند و می‌توانند در ساتن، باتیست، پارچه‌های کت و شلوار و همچنین برای لباس‌های زیر سبک استفاده شوند. اکثر نخ های الاستیک معمولی برای ایجاد تعادل و پوشش بهتر دو روکش می شوند. پارچه های ساخته شده با این نخ ها سنگین تر هستند.
همچنین میتوانید در مقاله انواع نخ های پلی استر درباره این نخ مطالب مفیدی را مطالعه بفرمایید.
گروه مشاورین نساجی TCG آمادگی دارد در خصوص ارایه اطلاعات بیشتر در خصوص نخ های فانتزی، موارد مصرف و نحوه تکمیل در خدمت شرکتهای پیشرو باشد.
